Trầm cảm là một bệnh tâm thần rất phổ biến, chiếm 6% dân số. Tỉ lệ nữ giới mắc trầm cảm nhiều gấp 3 lần so với nam giới (nữ 9% dân số, nam 3% dân số). Trầm cảm có thể gặp ở bất kì lứa tuổi và nhóm nghề nghiệp nào. Ước tính, khoảng 20% bệnh nhân trầm cảm nặng xuất hiện các triệu chứng loạn thần. Vậy trầm cảm nặng triệu chứng loạn thần là gì?
Khái niệm về Trầm Cảm nặng có triệu chứng loạn thần
1.1. Trầm cảm là gì?
Theo DSM-5, trầm cảm là một loại rối loạn tâm lý chẩn đoán dựa trên các triệu chứng như cảm giác buồn rầu hoặc mất hứng thú, mất năng lượng, không muốn tham gia các hoạt động mà trước đây thích, cảm giác giáng áp, suy nghĩ tiêu cực, khó ngủ hoặc ngủ quá nhiều, mất cân bằng cảm xúc và sự tự trị, và có thể suy giảm hoặc tăng cân. Các triệu chứng này phải xuất hiện trong vòng hai tuần và gây ảnh hưởng đáng kể đến chức năng xã hội, nghề nghiệp và các hoạt động hàng ngày của cá nhân.
Trầm cảm có thể diễn tiến theo giai đoạn từ nhẹ đến nặng. Ở giai đoạn nghiêm trọng, một số trường hợp trầm cảm có thể kèm theo các triệu chứng loạn thần.
1.2. Loạn thần là gì?
Loạn thần là một nhóm các rối loạn tâm thần, bao gồm các triệu chứng như trạng thái tâm trạng biến đổi, tư duy không bình thường, triệu chứng hoang tưởng và hallucinatory. Loạn thần thường được chia thành các loại như:
Rối loạn hoang tưởng: Bệnh nhân có suy nghĩ hoang tưởng, trong đó họ tin rằng những điều không thể xảy ra đang xảy ra. Ví dụ, họ có thể tin rằng họ đang bị theo dõi, hoặc là một nhân vật quan trọng trong một cuộc âm mưu toàn cầu.
Rối loạn thần kinh phân liệt: Bệnh nhân có các triệu chứng phân liệt, bao gồm suy nghĩ không có căn cứ, tin rằng họ đang ở trong một thế giới khác hoặc tin rằng họ đang là người khác.
Rối loạn tâm thần hữu hình: Bệnh nhân có các triệu chứng halucinatory, bao gồm những trải nghiệm giả mạo như nhìn thấy, nghe thấy hoặc cảm nhận những điều không có thật.
Rối loạn tâm thần phân liệt: Bệnh nhân có các triệu chứng kết hợp của rối loạn hoang tưởng và rối loạn thần kinh phân liệt.
1.3. Trầm cảm nặng có triệu chứng loạn thần là gì?
Một số trường hợp trầm cảm nặng có thể kèm theo các triệu chứng loạn thần. Đặc biệt là trong trường hợp các triệu chứng loạn thần xuất hiện sau khi trầm cảm đã xuất hiện trong một thời gian dài.
Giai đoạn trầm cảm nghiêm trọng với các triệu chứng loạn thần: đây là một giai đoạn trầm cảm có sự hiện diện của ảo giác, hoang tưởng, chậm phát triển tâm thần vận động hoặc sững sờ đến mức không thể thực hiện được các hoạt động xã hội thông thường; có thể gặp nguy hiểm đến tính mạng như tự tử, mất nước hoặc chết đói. Ảo giác và ảo tưởng có thể có hoặc không theo tâm trạng. Hoang tưởng gồm: bị buộc tội, hèn kém hoặc những tai hoạ sắp xảy ra; ảo giác gồm: ảo thanh, ảo khứu, những lời phỉ báng bệnh nhân, ngửi thấy mùi khó chịu và giảm hoặc mất vận động.
Nguyên nhân trầm cảm nặng có triệu chứng loạn thần
– Tiền sử gia đình: gia đình có người mắc các rối loạn tâm thần (như tâm thần phân liệt, rối loạn lưỡng cực và trầm cảm nặng loạn thần) thường dễ mắc trầm cảm có triệu chứng loạn thần hơn. Hơn nữa, có một số bằng chứng cho thấy nội dung của hoang tưởng và ảo giác có thể giống nhau ở những người thân mắc bệnh tâm thần của bệnh nhân trầm cảm tâm thần, bất kể rối loạn tâm thần thực sự là gì.
– Một số nghiên cứu khác chỉ ra tình trạng căng thẳng kéo dài có thể ảnh hưởng đáng kể đến một số chất hóa học bên trong não bộ, tạo điều kiện thuận lợi để hình thành bệnh trầm cảm nặng có triệu chứng loạn thần.
Triệu chứng của trầm cảm có triệu chứng loạn thần
– Ảo thanh:
+ Bệnh có đặc điểm là các ảo thanh phù hợp với khí sắc, có thể là ảo thanh bình phẩm tiêu cực về bệnh nhân.
+ Nặng nhất là các ảo thanh ra lệnh cho bệnh nhân tự sát.
+ Có thể xuất hiện hoang tưởng loại paranoid như bản thân bị theo dõi, bị hành hạ, bị đầu độc.
– Hoang tưởng:
+ Hoang tưởng ở bệnh nhân trầm cảm nặng thường là hoang tưởng bản thân có tội, thảm họa sắp xảy ra hoặc bị tiêu biến một số cơ quan. Ngoài ra còn có những hoang tưởng như bản thân đang bị một người/thế lực nào đó chi phối.
+ Tất cả các triệu chứng được biểu hiện trên nền của rối loạn trầm cảm, khi rối loạn trầm cảm mất đi thì các triệu chứng hoang tưởng, ảo giác cũng mất theo. Nếu các triệu chứng đó tồn tại trong khi các triệu chứng rối loạn trầm cảm đã hết cần phải đặt các chẩn đoán khác.
Phương pháp điều trị trầm cảm có dấu hiệu loạn thần
Điều trị bằng thuốc và liệu pháp sốc điện là 2 phương pháp điều trị phổ biến. Các phương pháp này sẽ đặc biệt hữu ích trong điều trị rối loạn trầm cảm, bao gồm triệu chứng loạn thần lẫn triệu chứng cơ thể:
– Dùng thuốc để điều trị trầm cảm loạn thần
Thuốc chống trầm cảm được kê và giám sát sử dụng bởi bác sĩ chuyên khoa tâm thần. Có một số loại như thuốc chống trầm cảm 3 vòng hoặc thuốc ức chế tái hấp thu serotonin chọn lọc. Cần lưu ý rằng, những loại thuốc hỗ trợ điều trị đều có khả năng gây ra một số tác dụng phụ ngoài ý muốn như buồn nôn, chóng mặt, nhức đầu, suy giảm chức năng sinh lý,… Tuy nhiên, bệnh nhân cần kiên trì sử dụng theo liệu trình, tránh tự ý bỏ thuốc.
Ở bệnh nhân trầm cảm nặng có triệu chứng loạn thần hoặc lo âu, thuốc chống loạn thần có hiệu quả khá tốt, nhất là khi dùng kết hợp với những loại thuốc khác hoặc biện pháp sốc điện do dạng bệnh này thường ít đáp ứng với thuốc chống trầm cảm đơn lẻ. Các triệu chứng có thể cải thiện rõ rệt sau dùng thuốc bao gồm hoang tưởng, ảo giác, lú lẫn hay lo âu quá mức.
– Liệu pháp sốc điện:
Tạo ra cơn co giật bằng cách cho dòng điện chạy qua não một cách an toàn và hiệu quả. Thông thường, một đợt điều trị sẽ bao gồm 6 – 10 lần sốc điện với tần suất 3 – 4 lần/ tuần. Ưu điểm của phương pháp này là đáp ứng nhanh trong vòng vài ngày, thích hợp với các triệu chứng trầm cảm nghiêm trọng đe dọa đến tính mạng.
Lời kết
Nhìn chung, trầm cảm diễn tiến đến giai đoạn nặng có triệu chứng loạn thần gây hậu quả tiêu cực rất lớn tới người bệnh. Bệnh nhân có thể khó đáp ứng với việc trị liệu và bệnh cũng rất dễ tái phát, đặc biệt ở những bệnh nhân hay tự ý bỏ dùng thuốc. Do đó, bạn/người thân khi nhận thấy các triệu chứng của bệnh thì cần đi thăm khám kịp thời, bởi lẽ khi được trị liệu sớm thì sẽ ngăn chặn được tối đa các biến chứng nguy hiểm của bệnh.
Chúng tôi luôn sẵn lòng để đồng hành cùng khách hàng trên con đường kiến tạo sự cân bằng và hạnh phúc trong cuộc sống.
Nếu bạn cần tư vấn tâm lý online chat miễn phí, Hãy liên hệ với Mindful Care để được hỗ trợ tốt nhất.
Trung Tâm Tham Vấn Và Trị Liệu Tâm Lý Mindfulcare
Hotline: 098.38.11001 – 098.68.11100 (ZALO)